• Historia Szkolnictwa w Krzęcinie

        •  

           

          I.
                  Rodowód Szkoły Podstawowej w Krzęcinie sięga 1598 roku, kiedy funkcjonowała ona jako szkoła parafialna. Postawienie budynku szkolnego leżało wtedy w gestii parafian.
                  
          W okresie od XVI do XVIII wieku wizytujący Szkołę często zwracali się do gromady wiejskiej z zaleceniem wybudowania nowej szkoły. Fundusze potrzebne do budowy zbierano zazwyczaj drogą składek. Podczas wizytacji dokonanej w 1617 roku z polecenia biskupa Szyszkowskiego, wizytujący Szkołę archidiakon krakowski Jan Fox polecił, aby nowy budynek szkolny został przeniesiony na dawne miejsce. Z tej informacji wynika, że poprzedni budynek szkolny rozpadł się między rokiem 1610, a 1617. Celem szkółki parafialnej było wychowanie chłopców dla potrzeb kościelnych.

                   Od 1880 roku w Krzęcinie uczył zawodowy nauczyciel Ludwik Graczyński. To on był pierwszym nauczycielem w jednoklasowej szkole, wybudowanej w 1881 roku i liczącej około 120 dzieci. Nową szkołę wybudowano kosztem gminy. Koszty tej budowy wynosiły 1600 złotych ówczesnych. Budową zajmował się tutejszy właściciel ziemski pan Antoni Gunter. Budynek wystawiony był tanim kosztem, gdyż na całą budowę zużyto 1 furę wapna. Szkoła miała płytkie fundamenty, nie była podpiwniczona.

                   W roku 1885 ówczesny nauczyciel Ludwik Graczyński starał się bez skutku o odremontowanie budynku szkolnego, ale gmina była dla Szkoły nieprzychylna. Do 1924 roku funkcję nauczycielską pełniło już 9 nauczycieli. W tym okresie budynek szkolny popadał w ruinę, nie było w nim pieców, podłóg, okien, a dach był całkiem zniszczony. Ale przy wielkich staraniach i zabiegach oraz poparciu księdza dziekana Edwarda Ślaskiego oraz przewodniczącego Szkoły Franciszka Jankowicza, Rada Gminna w 1924 roku postanowiła odremontować budynek szkolny. Prace wykończeniowe (zwłaszcza pokrycie dachówką) ukończono na wiosnę 1924 roku po 40 latach. Ze wspomnień kierownika Szkoły Tadeusza Połomskiego wynika, że: „Ludność tutejsza jest dla szkoły mało przychylna, dzieci do szkoły posyłają opieszale, a do nauczycielstwa usposobieni są wrogo”.

                   W 1926 roku orzeczeniem Wysokiego Kuratorium zreorganizowano tutejszą Szkołę na trzyklasową. Bardzo ciężkim i złym rokiem dla Szkoły był rok 1928/1929, w którym nauka we wrześniu, październiku i listopadzie odbywała się co drugi dzień. W jednym dniu na lekcję uczęszczał oddział 1,2 i 3, w drugim oddział 4 i 5, a wynikało to z braku nauczycieli. Również w tym roku przyszła zima stulecia i w szkole nie uczono do 15 marca 1929 roku. Dopiero wiosną została do Szkoły przydzielona nauczycielka, która uczyła wszystkie trzy klasy.

                   W roku szkolnym 1930/31 po ciągłych staraniach, już po 50 latach istnienia budynku szkolnego wreszcie zrobiono rynny. Rok szkolny 1931/32 został rozpoczął się obchodami 50-lecia istnienia Szkoły w Krzęcinie. Na pamiątkę tej uroczystości został wykonany sztandar dla Szkoły. Wyhaftowano go wspólnymi siłami pań: F. Górskiej, M. Kopciowej ze Stowarzyszenia Młodzieży Żeńskiej oraz M. Targoszównej, W. Lelkowej, które wykonały róże wokół obrazu. Sztandar został poświęcony 5 września 1931 roku. Poświęcenia dokonał ksiądz Franciszek Grzesiak w asyście księdza Józefa Zapały z udziałem nauczycielstwa całej parafii, inteligencji miejscowej, całej Rady Gminnej z naczelnikiem Michałem Lelkiem i przewodniczącym Józefem Lelkiem. Sztandar miał podnieść znaczenie Szkoły w gminie.

                   Ten sztandar obecnie znajduje się w Sali Regionalnej naszej szkoły i jest głównym eksponatem tej izby, która została utworzona w 1996 roku z inicjatywy pani Jadwigi Pierzchały. Obok sztandaru zgromadzonych jest wiele innych pamiątek z przeszłości naszej wsi.

           

          II.

                    W roku 1932/33 za pierwszą potrzebę we wsi uznano budowę nowej szkoły albo zupełny remont starej, która przedstawiała opłakany stan i była za ciasna dla dzieci.

                   W latach 1939 - 1945 Niemcy częściowo zniszczyli budynek i jego wyposażenie. W 1945 mieszkańcy Krzęcina odbudowali szkołę, a nowymi kierownikami kolejno zostali: Jan Dąbrowski, Bronisława Turaj i Maria Kowalska.

                   W 1949 roku powstał projekt przeniesienia szkoły do budynku Kasy Stefczyka, ale nie doszło do jego realizacji. Natomiast w roku szkolnym 1949/50 wybudowano ubikację z cementu i śmietnik, co znacznie poprawiło warunki higieniczne wokół szkoły. W tym samym roku wykonano ogrodzenie podwórza, naprawiono dach, wprawiono nowe drzwi wejściowe i trzy nowe okna, naprawiono piece kaflowe, zakupiono szafy, stoliki i apteczkę. Ten rok był również początkiem działalności sportowej i kulturalnej. Uczniowie uczyli się grać w siatkówkę, zwiedzili Wieliczkę, wyjechali do teatru.

                   1 maja 1951 roku w naszej szkole po raz pierwszy zabłysnęło światło elektryczne. Także w tym roku odnotowano całkowite zlikwidowanie analfabetyzmu we wsi. 20 września została założona Organizacja Harcerstwa Polskiego, która początkowo liczyła 58 członków. 12 października 1951 roku po raz pierwszy wysłuchano w szkole radia, a w listopadzie - założono głośniki.

                   Koniec lat pięćdziesiątych to lepszy wygląd budynku szkoły. Sale są jasne, ciepłe, dobrze wyposażone. Istnieje już biblioteka szkolna licząca ponad 1000 książek. Wspomnieć trzeba, że w sierpniu 1954 roku powstał projekt budowy nowej szkoły i już w październiku przywieziono 20 500 sztuk cegieł. Dnia 4 listopada 1956 roku przystąpiono do budowy nowej szkoły. 22 września 1957 roku nastąpiło poświęcenie kamienia węgielnego i rozpoczęły się prace budowlane.

                   W roku szkolnym 1959/60 obowiązki kierownika Szkoły przejęła Zofia Kochany, a szkoła stała się placówką świecką.

                   Budowa nowej szkoły trwała mimo piętrzących się trudności, braku odpowiednich środków finansowych i społecznego poparcia.
          W październiku 1962 roku budynek został oddany do użytku. Radości wszystkich nie zmącił fakt braku w szkole: kanalizacji sanitarnej i wodociągu. Nie było mieszkań dla nauczycieli, ponieważ pomimo tego, że zakupiono działkę, to postanowiono, iż Dom Nauczyciela nie będzie budowany.

                   Rok szkolny 1963/64 przyniósł dalsze zmiany. Młodzież często wyjeżdżała, powstało koło muzyczne, a cała wieś podjęła się trudu budowy nowej drogi.

                   Młodzież brała udział w Centralnych Dożynkach w Warszawie. 9 października 1965 roku odbyła się uroczystość nadania Szkole imienia Batalionów Chłopskich. 10 października 1966 roku wieś Krzęcin została połączona linią autobusową z Krakowem.

                   Rok 1967 to wprowadzenie ośmioklasowej szkoły podstawowej. W czasie wakacji w szkole organizowane są dziecińce.

                   W 1971/72 stanowisko kierownika Szkoły objęła Stanisława Żmuda i w tym czasie pojawił się ponownie pomysł budowy Domu Nauczyciela.

                  

          III.

                   Rok szkolny 1973/74 to zmiana charakteru Szkoły. Staje się ona placówką zbiorczą dla uczniów Krzęcina, Polanki i Grabia i liczy 12 oddziałów. W szkole powstały nowe sale, zaczęła funkcjonować świetlica szkolna, która oferowała obiady dla dojeżdżających dzieci. Prowadzone były zajęcia pozalekcyjne i koła zainteresowań.

          W 1975 roku dyrektorem Szkoły został Piotr Krzywdziak, który jednak ze względów rodzinnych szybko zrezygnował z tej funkcji, a jego miejsce zajął Marian Piekarczyk. W czasie jego choroby funkcję dyrektora pełniła w zastępstwie Elżbieta Chmielarczyk.

          W roku 1979 dyrektorem został Bronisław Bieś, a pierwszą sekretarką szkoły Teresa Polczyk. Zmienił się skład grona pedagogicznego, nauczyciele zdobywali nowe kwalifikacje, a młodzież chętnie uczestniczyła w licznych zajęciach kulturalnych i społecznych.

          Początek lat 80 –tych to czas wielkich przemian w Polsce. W wyniku usilnych starań społeczności wiejskiej do szkoły „wracają” krzyże.

          W szkolnym sekretariacie miejsce Teresy Polczyk zajmują kolejno: Krystyna Lelek, Anna Wycisk i Maria Placek.

          W roku 1980 dyrektorem Szkoły została Maria Noworyta. W tym czasie zaplanowano budowę nowego skrzydła szkoły, w którym miała się znaleźć szatnia i jedna sala. Prac nie rozpoczęto, gdyż brakło funduszy i wykonawców. W tym czasie bardzo prężnie działa Spółdzielnia Uczniowska „Plastuś” kierowana przez Elżbietę Chmielarczyk, a potem Annę Bylicę.

          Od roku 1985 funkcję dyrektor pełnił Marek Bogoń. Do szkoły uczęszczało wówczas 203 uczniów. Nadal działały koła zainteresowań, rozwijała się działalność kulturalna i sportowa. Szkoła współpracowała z organizacjami lokalnymi: Kółkiem Rolniczym, Ochotniczą Strażą Pożarną, Kołem Gospodyń Wiejskich.

          W tym czasie powstała Młodzieżowa Szkolna Orkiestra Dęta pod kierunkiem Antoniego Bylicy i wybudowano boisko do siatkówki.

                  Przy wydatnej pomocy mieszkańców, bardzo dużym zaangażowaniu Haliny Jaskiernej i księdza Józefa Sowy powstała szkolna harcówka. Drużyna harcerska spędza miesiąc wakacji na obozie w Lasach Janowskich. 

           

          IV.

          W roku szkolnym 1992/93 dyrektorem Szkoły Podstawowej im. Batalionów Chłopskich w Krzęcinie została mgr Halina Jaskierna.

          W 1992 roku po raz pierwszy uczniowie naszej szkoły wyjechali na „zieloną szkołę” nad Morze Bałtyckie. Wyjazd był bardzo udany i dlatego w kolejnych latach, aż po dzień dzisiejszy, dzieci uczestniczą w tego rodzaju wyjazdach. Były już między innymi w Ustroniu Morskim, Rogowie, Sarbinowie, Mielnie Unieście, a w roku 2007/2008 – w Jarosławcu.

          Pani dyrektor Halina Jaskierna na początku swojej kadencji rozpoczęła starania o wybudowanie ubikacji w budynku szkoły. Po pokonaniu wielu trudności, udało się doprowadzić kanalizację do szkoły, aby uczniowie nie musieli wychodzić na zewnątrz budynku.

          W 1992 roku nasza szkoła przeprowadziła pierwszą edycję konkursu plastyczno – ekologicznego pod hasłem „Człowiek – Przyroda, wróg czy przyjaciel” odnosząc wielki sukces. Zainteresowanie konkursem uczniów w gminnych szkołach było bardzo duże, toteż imprezę powtarzano regularnie co roku, a obecnie odbędzie się już XVIII edycja.

          Pani dyrektor podjęła wraz z uczniami, głównie harcerzami, ścisłą współpracę z dziećmi z Domu Dziecka w Sieborowicach. Kontakty trwały kilka lat, były częste i owocne dla obu stron. Nasi uczniowie odwiedzali wychowanków w Sieborowicach, a także zapraszali ich do naszej szkoły.

          W 1993 roku Szkoła obchodziła 30-lecie swojego istnienia. Było to znaczące wydarzenie w życiu lokalnego środowiska i historii szkolnictwa gminnego.
                      Tradycją szkoły były coroczne spotkania opłatkowe z udziałem przedstawicieli organizacji wsi, samorządu lokalnego i gminnego. Zapraszani byli na nie specjalni goście, np. profesorowie uczelni krakowskich, twórcy regionalni i ludowi. Spotkania cieszyły się popularnością.

          W dniu 13 stycznia 1998 roku miało miejsce otwarcie Izby Regionalnej w naszej szkole, po którym odbyło się uroczyste spotkanie opłatkowe z ks. Biskupem Kazimierzem Nyczem.

          W 1998 roku został założony pierwszy w gminie Uczniowski Klub Sportowy „Feniks”, którego opiekunem był i nadal jest mgr Jarosław Jaracz. Klub od lat jest organizatorem Turnieju Piłki Nożnej w ramach Dni Skawiny. Uczniowie zrzeszeni w Klubie biorą udział między innymi w rozgrywkach Małopolskiego Związku Piłki Nożnej w Krakowie, turniejach tenisa stołowego.

          Również w 1998r. powstało w szkole nowe pisemko kl. IV – VIII „Szok” oraz kolejne numery „ABECADŁA”, czyli gazetki młodszej grupy wiekowej.

          Rok 1999 przyniósł zmiany w polskiej oświacie. Rozpoczęła się reforma szkolnictwa, wskutek której Szkoła w Krzęcinie została przekształcona w szkołę sześcioklasową, a starsi uczniowie od roku szkolnego 1999/2000 są dowożeni do Gimnazjum Nr 2 w Skawinie. Pomimo usilnych starań władze gminy nie przychyliły się do powstania gimnazjum w Krzęcinie. Nasi absolwenci z duma reprezentują nas w środowisku nowej szkoły.

          Ten rok przyniósł także likwidację filii szkoły w Grabiu i odtąd dzieci z tej miejscowości dojeżdżają do szkoły w Krzęcinie.

          W grudniu 2000 roku rozpoczął swoja działalność zespół redakcyjny gazetki „Szpunt”. W ramach pisemka znajdowały się artykuły o różnej tematyce oraz wiadomości z życia szkoły. Gazetka była pisana na komputerze.

          Dzieci i młodzież przez cały czas rozwijają swoje zainteresowania i zdolności na zajęciach pozalekcyjnych: koła muzycznego, teatralnego, świetlicy środowiskowej. W 2002 roku powstał prężnie działający Szkolny Klub Europejski.

          Obecnie uczniowie mogą uczestniczyć w zajęciach koła humanistycznego, matematycznego, historycznego, przyrodniczego, a także jak od wielu lat - muzycznego i teatralnego.

          Praca dydaktyczna, wychowawcza i opiekuńcza Szkoły przynosi duże efekty, w roku szkolnym 2002/2003 Szkoła uzyskała najlepsze wyniki w gminie i uplasowała się w grupie szkół w województwie, które osiągnęły najwyższe wyniki sprawdzianu przeprowadzonego w klasach szóstych przez OKE w Krakowie. Uczniowie biorą udział w konkursach przedmiotowych, artystycznych i sportowych odnosząc sukcesy na szczeblu gminnym, powiatowym, niejednokrotnie w wojewódzkim czy nawet ogólnopolskim.

          Przy szkole działa 7 drużyna harcerska im. Armii Krajowej Niezależnego Związku Harcerstwa „Czerwony Mak” w Skawinie, prowadzona przez hm Halinę Jaskierną i phm Teresę Warchał. Harcerze współpracują ze Światowym Związkiem Żołnierzy AK i BCH. Uczestniczą w uroczystościach państwowych organizowanych w gminie, powiecie i województwie.

          W dniach 14 – 20 maja 2004 roku harcerze wyjechali do Włoch na uroczyste obchody 60 rocznicy bitwy o Monte Cassino. Odwiedzili też cmentarze żołnierzy 2 Korpusu w Bolonii,  Loreto, gdzie spoczywa ks. Kapelan kapitan Stanisław Targosz pochodzący z Krzęcina. Udali się tez na cmentarz Casamassima i spotkali się z rodziną poległego w bitwie o Monte Cassino porucznika Bachledy – Curusia, patrona 10 drużyny „Commando” NZH „Czerwony Mak” w Skawinie.

          W dniu 18 maja 2004 roku harcerze uczestniczyli w spotkaniu z Ojcem Świętym, Janem Pawłem II, co zostało uwiecznione na pamiątkowej fotografii.

          Co roku harcerze naszej drużyny przekazują „Betlejemskie Światło Pokoju” różnym władzom i instytucjom. W bieżącym 2008 roku uczestniczyli w wyjeździe do Wiednia, którego celem było przywiezienie „Światełka Betlejemskiego” do Polski i uroczyste przekazanie w Krakowie.

          W roku szkolnym 2003/2004 Szkoła świętowała 40 – lecie swego powstania. Obchody trwały cały rok szkolny. Uczniowie i rodzice poznawali historię szkoły, zadbali o jej wystrój i zebrali odpowiednie środki na ufundowanie sztandaru. 11 stycznia 2004 roku odbyła się główna uroczystość 40 – lecia, która okazała się ogromnym sukcesem nie tylko uczniów, którzy przygotowali wspólnie z wychowawcami różnorodne programy artystyczne, ale także całej społeczności wsi. Mieszkańcy Krzęcina swoim nieprawdopodobnie licznym udziałem dali dowód zainteresowania szkołą i jej osiągnięciami.

          Na rok 2004 zostały zaplanowane w budżecie szkoły i wykonane prace inwestycyjne: wymiana drzwi od zachodniej strony budynku, izolacja fundamentów budynku od strony wschodniej i południowej, zakup ogrodzenia szkoły. Najważniejszą inwestycją była jednak modernizacja kuchni.

          W roku szkolnym 2004/2005 odbyło się poświęcenie sztandaru, które zakończyło obchody 40 – lecia szkoły. W tej szczególnej uroczystości wzięła udział cała społeczność szkolna oraz wielu gości, którzy reprezentowali środowiska samorządowe gminy, powiatu oraz przedstawiciele kuratorium oświaty, a także kombatanci i współtowarzysze tych, od których pochodzi imię naszej szkoły czyli Batalionów Chłopskich (oddział małopolski i ogólnopolski). Szczególnymi gośćmi byli dyrektorzy i nauczyciele pracujący w naszej szkole w minionych 40 latach, na czele z Panią Zofią Kochany, która budowała tę szkołę. Poświęcenia sztandaru dokonał miejscowy proboszcz ks. kanonik Zdzisław Budek.

          Wyżej wymienione uroczystości nie przebiegałyby tak sprawnie i miło, gdyby nie bezinteresowna pomoc wielu rodziców (pod czujnym okiem przewodniczącej Rady Rodziców – Pani Alicji Hyli Lelek), którzy nie licząc swojego czasu dopięli organizację imprez na „ostatni guzik”.

          W dniu 18 września 2004 roku naszą szkołę odwiedzili uczestnicy Zjazdu Regionalistów, którzy zapoznali się z historią szkoły i historią parafii w Krzęcinie.

          W 2005 roku Szkoła otrzymała ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego wyposażenie pracowni komputerowej.

          Od początków pracy na stanowisku dyrektora Pani Haliny Jaskiernej Szkoła realizuje, jako jedyna w gminie, własny program profilaktyki pod tytułem „Słońce dla każdego dziecka” organizując wakacyjny, a teraz także zimowy wypoczynek dla dzieci z rodzin znajdujących się w trudnej sytuacji materialnej. Cała kadra obozów i zimowisk, to pracownicy szkoły, którzy pracują w charakterze wolontariuszy. W ostatnich dwóch latach dzieci wyjeżdżały na zimowisko w schronisku „U Kudłaczy” w Pcimiu – 2006r. i na obóz letni w Białce Tatrzańskiej – 2007r.

          W 2007 roku w gminnej oświacie doszło do zmian, które miały wpływ na zmiany w naszej placówce. Została zreorganizowana Szkoła Podstawowa w Polance Hallera i uczniowie klas IV – VI z Polanki i Gołuchowic są dowożeni od września 2007 roku do Szkoły Podstawowej w Krzęcinie.

          W roku szkolnym 2007/2008 nasza szkoła rozpoczęła udział w ogólnopolskim programie „Szklanka mleka dla każdego ucznia” i kontynuuje go.

          Szkoła współpracuje z organizacjami i instytucjami wspierającymi jej działalność. Na szczególną uwagę zasługuje podkreślenie współpracy z Policją, Poradnią Psychologiczno – Pedagogiczną w Skawinie, Pełnomocnikiem Burmistrza ds. Przeciwdziałania Alkoholizmowi i Zapobiegania Narkomanii, a także Miejsko – Gminnym Ośrodkiem Pomocy Społecznej w Skawinie.

          W codziennej pracy placówka nawiązuje do współpracy ze środowiskiem lokalnym: Radą Sołecką, Kołem Gospodyń Wiejskich, Ochotniczą Strażą Pożarną oraz Parafią Rzymsko – Katolicką w Krzęcinie.

          Tradycja Szkoły są coroczne imprezy i uroczystości organizowane dla społeczności szkolnej i społeczności lokalnej. Wiele z nich ma wieloletnią historię, a są wśród nich: wigilijne spotkania klasowe (wcześniej były to świetlicowe wigilie), Jasełka dla mieszkańców wsi, Obchody Dnia Babci i Dziadka, Dzień Matki i Ojca, którego obchody od kilku lat przerodziły się w „Piknik Rodzinny” połączony z Dniem Dziecka. W każdy Wielki Piątek harcerze pełnią straż przy Grobie Pana Jezusa w miejscowym kościele i wraz z gronem pedagogicznym przygotowują uroczystą adorację. Po śmierci Jana Pawła II uczniowie w kwietniu każdego roku przygotowują i biorą udział w wieczornicy poświęconej papieżowi.

          Szkoła dba nie tylko o dydaktykę, ale duży nacisk kładzie na kulturę i wychowanie dzieci. Dlatego co roku uczniowie wyjeżdżają przynajmniej raz na film do kina i raz na przedstawienie do jednego z krakowskich teatrów dla dzieci. Poza tym do szkoły są zapraszane teatry objazdowe dla dzieci i teatry profilaktyczne. Uczniowie poznają najciekawsze i najpiękniejsze miejsca w naszym regionie, województwie, uczestniczyli w roku szkolnym między innymi w wycieczkach do Wieliczki, Ojcowa, Tuchowa, Inwałdu, Zakopanego.

          Szkoła od wielu lat bierze udział w wielu społecznych i charytatywnych akcjach ogólnopolskich, np. Akcja Sprzątanie Świata, Zbieranie makulatury, Góra Grosza, na rzecz fundacji „Serce” – zakup „Świec Wigilijnych”, „Świec Wielkanocnych” oraz na rzecz Towarzystwa „NASZ DOM DZIECKA”.

          Pani Dyrektor Halina Jaskierna wraz z nauczycielami i innymi pracownikami szkoły oraz Radą Rodziców podejmują wszelkie działania, aby szkoła była chlubą środowiska, a jednocześnie przyjazna i bezpieczna.